MICROFOON VAN DE MAAND DECEMBER 2021

Tijd voor een feestje: de microfoon van de maand beleeft zijn honderdste editie. Sinds september 2013, het begin van deze website, zijn er negenennegentig 'microfoons van de maand' geweest.

Meer dan honderdduizend unieke bezoekers hebben sinds september 2013 de weg naar de site gevonden en regelmatig krijg ik microfoonvragen uit de hele wereld; het is altijd plezierig als ik daar antwoord op kan geven.

Ik heb bij de 'microfoons van de maand' geprobeerd om de verschillende typen allemaal voor het voetlicht te brengen.
Daarbij gaat het me in de eerste plaats om die modellen die stiefmoederlijk bedeeld zijn qua aandacht; over de bekendste modellen valt elders al voldoende te lezen, hier dus vooral aandacht voor de buitenbeentjes, die vaak minstens zo goed zijn.

Vanzelfsprekend moest de honderdste editie wel een beetje extra bijzonder zijn, daarom is mijn keus gevallen op de RCA BK-4A 'Starmaker': een heel bijzondere microfoon die toch weinig aandacht krijgt.

RCA was halverwege de dertiger jaren in de VS de belangrijkste maker van professionele microfoons geworden; hun geweldige bandmicrofoons waren in elke studio en in de meeste radio, tv en filmstudio's te vinden. De 44 en 77 series waren zonder meer iconisch te noemen.
Voor de vijftiger jaren wilde RCA de koppositie behouden en ontwikkelde een modernere microfoonlijn, met nieuwe gespecialiseerde modellen: de K 2 Ba 'Bantam', een miniatuuruitvoering van de 44 BX, met het bekende tweezijdige opnamepatroon, de BK-5 richtinggevoelige microfoon en, speciaal voor tv, de BK-4A 'Starmaker', een slank omnidirectioneel model.

Zoals het gezegde luidt: "Great minds think alike", dat gaat zeker in dit geval op, want de 'Starmaker' is op hetzelfde idee gebaseerd dat Jorg Sennheiser inspireerde, toen hij zijn 'onzichtbare microfoon', de DM3, ontwikkelde (mic v.d. maand mei 2017).
Beide microfoons hadden een slanke buis die het geluid bundelde en naar het verder weg geplaatste opname element leidde, zodat er zo min mogelijk van de microfoons in beeld kwam en de sterren erachter steeds goed te zien waren. Beide typen waren omni's, het rondom gevoelige opnamepatroon zorgde ervoor dat sprekers niet steeds dezelfde afstand tot de microfoon hoefden te houden om goed verstaanbaar te blijven, wat ideaal was voor presentatoren en hun gasten.

De 'Starmaker' kon in de hand gehouden worden, maar ook, in een houder, om de hals gedragen worden, zodat beide handen vrij waren en hij kon op een statief worden geplaatst. Hij was robuust, ongevoelig voor schokken en temperatuurveranderingen en kon zelfs buiten worden gebruikt; hij was ongevoelig voor wind.

De klank was van de bekende RCA kwaliteit en was gelijk aan de andere bandmicrofoons van het merk, daardoor konden deze typen goed samen gebruikt worden voor uitzendingen. De kleur was onopvallend 'TV grijs'.

Hoewel de Starmaker dus over veel goede eigenschappen beschikte, bleek hij uiteindelijk toch geen groot succes te zijn en na een paar jaar verdween hij al weer uit het RCA programma. RCA's lavaliermicrofoons, ruim vier keer zo klein qua afmeting, namen de plaats van de BK4A in, totdat die op hun beurt weer werden vervangen door draadloze microfoons, eind jaren tachtig.

Hoeveel Starmakers er ooit gemaakt zijn is niet bekend, tegenwoordig worden ze niet vaak meer ingezet, al zijn ze uitstekend geschikt als mono microfoon voor drums, of voor het opnemen van vocalen; al met al dus een enkele reis naar de vergetelheid voor dit eigenzinnige model.

Veel meer modellen zijn te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words. Het enige boek over vintage microfoons. Meer informatie daarover is te vinden op: www.witnessesofwords.com